Met de verschijning van het boekje Amalia van Claudia de Breij is de troonopvolgster nu officieel gelanceerd. Zo’n gelegenheidswerkje is inmiddels een vast bestanddeel geworden in een koninklijke carrière. Zeg maar de CITO-toets voor aanstaande monarchen. Of de branding van het merk, het is maar hoe je het ziet. Afgaande op wat Amalia te melden heeft, oogt het allemaal nog niet erg overtuigend. Zo is de jonge prinses naar eigen zeggen een ‘deadline-junkie’. Amalia: ‘Als je me ergens tien jaar de tijd voor geeft, begin ik er na negen jaar en elf maanden aan.’ Een weinig opwekkende gedachte als er straks wetten moeten worden getekend. Een sollicitante naar een betrekking als secretaresse op kantoor kan na zo’n ontboezeming haar cv-tje wel weer in haar tas stoppen.
Maar goed, hier gaat het om een betrekking ‘bij de gratie Gods’, en zoals we weten zijn de wegen van het Opperwezen mysterieus. Zelf is het prinsesje ook nog niet helemaal klaar voor het koningschap, erkent ze. Op haar 14e heeft ze zich met het idee verzoend, maar ze moet ‘eerst nog over een muur heen’, en ‘pas achter die muur kan ik dan misschien iets omarmen’.
Vooralsnog heeft ze vooral moeite met al die mensen op straat die haar aanstaren ‘alsof ik een goudvis op mijn hoofd heb’. Ze blijkt wel over een dosis realiteitsbesef te beschikken: ‘Wat heb ik gepresteerd? Je bent geen Nelson Mandela, dat je apartheid de wereld uit hebt geholpen. Waarom nu al een boek?’
Ter gewenning aan haar lot keek het prinsesje naar de Sissi-films met Romy Schneider. Maar zou ze weten hoe het met de echte Sissi afliep? Ze pestte haar zusje Alexia door te roepen: ‘ Ik ga lekker nee zeggen, en dan mag Alexia het lekker doen.’ Waarop het arme kind uitriep: ‘Nee! Ik wil dat niet! Ik wil geen tiara op!’
Welk een kinderleed gaat schuil achter die paleismuren.
Amalia ziet de beperkingen van het koningschap al in. ‘Nederland is een republiek met een koning’, verzucht ze. ‘Wat het ook wordt, ik kan sowieso niets doen zonder de toestemming van de regering, zonder de goedkeuring van het land. En dat gaat heel ver, je kan me alle kanten op sturen. Tot een bepaald punt natuurlijk’.
Tot een bepaald punt? Horen we hier vanuit de verte al een constitutionele crisis aandraven? Maar dan opeens uitspraken van grote opofferingsgezindheid en een bijna Pruisisch plichtsgevoel: ‘Ik geef mijn leven aan Nederland’. Mijn leven geven? Wat zullen we nu krijgen? Dat klinkt naar een totale brain wash! Kind, ga lekker paardrijden. En dan, in onjeugdig zwaarwichtige ernst over het takenpakket waarvoor ze wordt klaargestoomd: ‘Ik ben bereid dat op me te nemen.’
Op instigatie van haar ouders ,die na al het Griekse coronagehannes weleens weer een wit voetje wilden halen in de publiciteit, stortte Amalia haar miljoenentoelage terug in de staatskas. Ervoor bedanken was wettelijk niet mogelijk, vertelt ze. Dat had waarschijnlijk ingehouden dat ze kroonprinses-af was. Een gemiste kans!
Met dat aandoenlijk handgeschreven briefje aan de premier (waarom geen appje, zoals normale kinderen?) wilde ze zich ‘een zekere vrijheid’ verwerven. Ondoorgrondelijk klinkt het dan: ‘Ik wil dat mensen niet nog meer het recht hebben om mij als een gegeven te zien.’ Dat klinkt al een beetje als die wanhopige uitspraak van haar lieve overgrootmoeder Juliana: ‘Maar heb ook ik soms het recht niet, te trachten mijzelf te zijn?’ De Oranje-hemel is met donderwolken bezwangerd.
Na lezing van dit luchtige boekwerkje blijft toch vooral een tragische indruk hangen. Is het niet in strijd met de universele Rechten van het Kind een meisje zo vanaf het prille begin van haar leven te indoctrineren? Waar is haar recht op vrije keuze?
Maar Amalia, het is nog niet te laat! Lees het interview met de gerenommeerde jurist Ulli Jessurun d’ Oliveira in de komende aflevering van De Republikein, tijdschrift voor politiek, cultuur, recht & burgerschap, die volgende week verschijnt. Volgens hem moeten ouders die hun kinderen klaarstomen voor zo’n droevig koningsbestaan eigenijk door de rechter uit de ouderlijke macht worden ontzet. Hij biedt je een kant-en-klare uitweg uit die gouden kooi. En je zusjes ook. Juridisch full proof. Geen parlement dat je tegenhoudt. Neem direct een abonnement en bevrijd jezelf uit die gouden kooi. Studenten krijgen nog korting ook. En trouwens, meneer Rutte is heus niet te beroerd om ook dat bonnetje te betalen. (René Zwaap, hoofdredacteur De Republikein)