Koningsspelen niet verplichten

VAN HET REPUBLIKEINSE FRONT

In deze nieuwe rubriek steekt De Republikein de thermometer in wat er speelt bij anti-monarchale groeperingen in binnen- en buitenland. Wat zijn de plannen, waar gebeuren de doorbraken, wie zijn de spelers, welke motieven bewegen hen?

Koningsspelen niet verplichten

Vrijdag 22  april a.s. vindt de derde editie plaats van de Koningsspelen, een sport- en spelletjesdag voor leerlingen van de basisschool ter meerdere eer en glorie van de monarchie. In 2013 werden de besturen van basisscholen in een lastig parket gebracht toen zij opeens een brief in huis kregen dat het de vers aangetreden koning had behaagd de vaderlandse jeugd voor zijn sportieve karretje te spannen. Schoolbesturen moeten alle zeilen bijzetten om aan de veel te late oproep gehoor te geven en meer dan een miljoen kinderen werden alsnog gemobiliseerd.

Leerplicht

Formeel heten de Koningsspelen een facultatieve aangelegenheid. Maar als een school meedoet is er niets vrijwillig meer aan. Vanwege de leerplicht mogen de kinderen niet thuisblijven. In Hoorn begon het verzet. Na kritische vragen in de gemeenteraad van de Socialistische Partij ( ‘Hoe zit het met kinderen van republikeinse ouders? Worden zij gedwongen hun kinderen te lenen voor een activiteit ter ere van het koningshuis?’) kwam toenmalig wethouder van onderwijs Ronald Louwman met de geruststelling dat zijn gemeente de leerplichtambtenaar niet zou inschakelen als ouders hun kinderen die dag thuis zouden houden. ‘Niemand wordt verplicht om naar het staatshoofd te zwaaien,’ aldus de wethouder. ‘Het is hier Noord-Korea niet.’

Scholen onder druk

Niettemin moesten kinderen in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Groningen, Utrecht, Nijmegen, Almere, Breda, Tilburg en Eindhoven wel degelijk verplicht meedoen aan het propagandafeest. Schoolbesturen  werden onder druk gezet om mee te doen en vreesden de consequenties van een ‘nee’. Consulent Frans Knol van de Algemene Onderwijsbond (AOb) voorspelde dat de Koningsspelen de reguliere sportdagen op de scholen zullen vervangen, zoals op het Zuid-Hollandse Goeree-Overflakkee al het geval is. Van de dertien openbare basisscholen op dat eiland heeft bijna de helft  de jaarlijkse sportdag ingeruild voor de Koningsspelen.

‘Scholen worden onder druk gezet en onder het mom van “Samen bewegen” wordt de monarchie in het zonnetje gezet’, meent het Nieuw Republikeins Genootschap (NRG). ‘Zulke propaganda hoort niet op scholen thuis’. En dus startte het NRG een campagne om de Koningsspelen vrijwillig te maken. NRG-voorzitter Hans Maessen: ‘Via crowdfunding willen we 5000 euro binnenhalen om scholen bij te staan bij het schrijven van brieven en verzoeken om de leerplicht voor 22 april op te schorten, en basisscholen van de “morele verplichting” van de Koningsspelen te bevrijden’.

Druk op gemeenten

Maessen: ‘We willen dit onderwerp op de agenda. De media hebben het dwingende karakter van de Koningsspelen tot nu toe genegeerd. Een stevige hype kan ertoe leiden dat meer gemeenten de leerplicht opschorten voor de Koningsspelen. Die moeten maar worden worden georganiseerd door de Oranjeverenigingen, dan kunnen de scholen zich weer concentreren op het geven van onderwijs’. Voor meer info zie: www.koningsspelenvrijwillig.nl (rené zwaap)

Antimonarchistische alliantie confereert

Van 14 tot 17 april a.s. vindt  in Madrid de zevende conferentie van de Alliance of European Republican Movements (AERM) plaats. De herdenking van de start van de Spaanse republiek vormt de aftrap van een conferentie in het teken zal staan van mondig burgerschap in een echte democratie.
Republikeinse organisaties uit Zweden, Noorwegen, Denemarken, Engeland, Nederland, België en Spanje vinden elkaar in de AERM, zodat heel gekroond Europa – afgezien van de mini-monarchieën Luxemburg, Liechtenstein en Monaco – is vertegenwoordigd.  Nederland wordt vertegenwoordigd door het Nieuw Republikeins Genootschap. In het voorjaar van 2010 nodigde de Republikanska Föringen, de Zweedse zusterorganisatie van het Nieuw Republikeins Genootschap, een zestal republikeinse organisaties uit in Stockholm. Tijdens deze bijeenkomst werd besloten tot oprichting van  de AERM.  Zo ontstond een platform om ervaringen uit te wisselen en informatie te delen over best practices.
Gedoe rondom belastingontduiking, kwestieuze bestedingspatronen en controversiële hobby’s vormen de grote gemene deler. De overeenkomsten in machtsmisbruik, corrupties en het uitnutten van een geprivilegieerde positie door de Europese royals is endemisch. Op de AERM-bijeenkomsten wordt gesproken over de beste strategie om hieraan publieke bekendheid te geven.

Verschillen in strategie

Naast de gemeenschappelijkheid in het nagestreefde ideaal bestaan er binnen de AERM forse verschillen in strategie, organisatiegraad en publieke steun. Zo levert de Zweedse organisatie een jaloersmakend voorbeeld: een professioneel geleide club met betaalde krachten voor de administratie, met relaties in de politiek (de oud-voorzitter was een invloedrijk parlementariër) en met meer dan 10.000 leden (tegen ruim 2000 bij het NRG). Dat is ook opmerkelijk omdat het Zweedse model, het gedepolitiseerde koningschap, door sommige staatsrechtdeskundigen wordt aangeprezen als dé oplossing voor de problemen van een monarchie in een democratisch raamwerk. De massale steun voor een republikeinse organisatie in Zweden toont aan dat de publieke opinie hiermee niet automatisch bediend is.

Demythologisering

Een ander voorbeeld van een sterk georganiseerde groep die daarbij ook over de middelen beschikt om betaalde krachten in dienst te kunnen hebben is het Britse Republic. Met een uitgekiend beleid rond het organiseren van media-aandacht, het aan de orde stellen van misstanden en het demythologiseren van populaire aannames (bij voorbeeld dat de monarchie met alle pracht en praal zo goed is voor het toerisme – Republic legde bloot dat zelfs het Britse toeristenbureau dit ontkent) is deze organisatie als geen ander in staat de publiek perceptie van de zegeningen van de Windsors bij te sturen. De resultaatsgerichte aanpak met de sterke oriëntatie op crowdfunding, het verwerven van publieke steun en van mediabelangstelling heeft ook het NRG tot voorbeeld gediend. (jack-jan wirken)